Uit de crises groeien

"Mensen ervaren een crisis", aldus premier Schoof op 13 september 2024.
Dat triggerde de redactie van Ontgroei. De crisis waar het kabinet op doelt is door de politiek gecreëerd. Er is op het gebied van asiel en migratie van alles aan de hand wat serieuze aandacht vereist, maar in Den Haag bakkeleien ze over grotendeels onhaalbare ‘oplossingen’ voor een opgeblazen probleem. 

Wat verstaat het kabinet eigenlijk onder een crisis? Zo te zien hebben ze het boek Crisis! van Beatrice de Graaf niet gelezen. 

En wat maakt dat het kabinet denkt dat ‘mensen’ een asielcrisis ervaren? Hebben ze wel een idee wat een echte crisis met mensen doet? 

Maar bovenal: waarom legt dit kabinet de focus zo sterk op dit thema, terwijl zoveel existentiële crises om een daadkrachtige aanpak vragen? 
In de blog Crisis? What crisis? somt de redactie een aantal van deze crises op (en stipt er telkens kortheidshalve slechts een paar opmerkelijke observaties bij aan). 

Net als de zogenaamde asielcrisis zijn ze gecreëerd door decennialang neoliberaal beleid. Het verschil is dat asiel als oorzaak voor alle andere problemen in de samenleving wordt misbruikt. Met het strengste asielbeleid ooit zouden alle andere problemen als sneeuw voor de zon verdwijnen!? 
In de tussentijd hebben mensen wel degelijk last van onder andere bestaansonzekerheid, gebrek aan woonruimte, een afbrokkelende zorgsector, onderwijs in de knel, lucht-, bodem- en watervervuiling.
En wat doet het kabinet? Het bezuinigt op onderwijs, zorg, welzijn, klimaatmaatregelen, oplossingen voor het mest- en stikstofprobleem, voorbereiding op toekomstige epidemieën, etc. Allemaal maatregelen die het oplossen van reële crises dwarsbomen. 
Kortom, het kabinet laat echte crises rechts liggen.

Het lijkt erop dat de coalitiepartijen (en in hun kielzog de media) inhaken op emoties in de samenleving belangrijker vinden dan koersen op verstand. De emoties die rond het asielvraagstuk worden opgeblazen, overheersen nu het publieke debat. 
Professionals in het onderwijs, de zorg, de sociale woningsector en klimaatwetenschappers vragen steeds luider om beleid dat de oplopende crises in hun vakgebieden aanpakt. Kennelijk worden deze problemen niet als urgent genoeg ervaren om voldoende aandacht te krijgen, of te 'promoveren' tot crisis.
Hoe is dat in hemelsnaam mogelijk? 

De redactie is ervan overtuigd dat hier sprake is van ideologische keuzes. Onze politiek (lees: de kabinetten van de afgelopen decennia) stelt het belang van de groei van onze economie boven alles. Maar wie profiteert er eigenlijk van die economische groei? Het neoliberale, kapitalistische beleid is gebaseerd op winnaars en verliezers. De winsten en machtsposities zijn en blijven in handen van een kleine invloedrijke financiële klasse (multinationals, CEO’s, (groot)aandeelhouders en hun lobbyisten). Hun winsten behalen zij ten koste van het grootste deel van de samenleving - de mensen die de werkelijke waarden creëren, maar die slechts mondjesmaat meedelen in de bedrijfswinsten. 
De mensen die het voor het zeggen hebben houden de status quo in stand met een zorgvuldig opgebouwd verhaal, waarin het idee dat groei leidt tot vooruitgang wordt gepresenteerd als een economische natuurwet die zogenaamd iedereen ten goede komt. Veel mensen varen helemaal niet wel bij dit dogma en worden misleid met het frame dat hun problemen worden veroorzaakt door ‘anderen’, zoals ‘asielzoekers die ons land overspoelen’. Het is het oeroude zondebok-verhaal: leid de aandacht voor de echte problemen af door een 'gemeenschappelijke' vijand de schuld van alles te geven.

Probleem is dat die zogenaamde status quo helemaal niet bestaat. De kloof tussen haves en have-nots groeit tot onhoudbare proporties. En het veroorzaakt de ene na de andere crisis die onze samenleving verder ontwricht. De kluwen aan huidige crises is terug te voeren op ideologische keuzes die slechts een beperkte groep bevoordelen.

Het is tijd om het tij te keren. Tijd voor radicaal andere keuzes, waarbij iedereen profiteert van de welvaart in de wereld. Keuzes die de cohesie in de samenleving herstellen. 
Ontgroei heeft het antwoord op al die crises. Zowel op sociaal als ecologisch en klimaatgebied. Op de beperkte schaal van ons land én wereldwijd. 
Essentieel voor die koerswijziging is het doorprikken van de leugens van de mensen die aan de touwtjes trekken. Laten we de verliezers van het huidige systeem een ander verhaal vertellen; een verhaal van hoop, solidariteit, welzijn en welvaart voor iedereen, met respect voor planetaire grenzen. 
Waar wachten we nog op? 

Redactie Ontgroei, ongeduldige ontgroei-aanhangers

Deze blog maakt deel uit van het thema ‘Crisis’ van onze nieuwsbrief van oktober 2024.